Toekomstvisie
Solidariteit is zorg voor elkaar. Mensen zijn elkaar gegeven. We zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en zijn het gelukkigst als we in gemeenschap met anderen leven. Als we worden gezien en gewaardeerd.
Vanuit die waarde heeft de christendemocratie mede aan de basis gestaan van de opbouw van de verzorgingsstaat. De overheid zorgt voor de basis van bestaanszekerheid: voor iedereen is er gezondheidszorg, onderwijs en inkomen. Mensen die kwetsbaar zijn geworden verdienen steun. Steun van een sterke samenleving en steun van een beschermende overheid.
Het CDA zet in op preventie. Financiering van preventie en zorg voor de mentale gezondheid van onze jongeren is van belang, voor nu en later. Het CDA vindt mentale gezondheid is net zo belangrijk als lichamelijke gezondheid. Zorg voor preventie, vroeg signalering, en sterkere mentale gezondheid, zodat de ggz beschikbaar blijft voor mensen die het, het hardste nodig hebben.
Preventie en bevorderen mentale gezondheid
Burn-outklachten, eenzaamheid, depressiviteit en slaapproblemen komen veel te vaak voor. De afgelopen jaren is daarom mede dankzij de inzet van het CDA het Nationaal Preventieakkoord uitgebreid met het aanpakken en voorkomen van mentale gezondheidsproblemen. Het is wat het CDA betreft belangrijk dit via een maatschappelijk Preventieakkoord te doen, omdat de inzet op een gezonde levensstijl een gespreide verantwoordelijkheid is van overheid, marktpartijen en samenleving. Van de overheid mag verwacht worden dat we een einde maken aan de naïeve benadering van drugs.
CDA wil regionale preventiefondsen waarin gemeenten, zorgkantoren, verzekeraars en zorgorganisaties gezamenlijk investeren in preventie en gezond leven en vervolgens gezamenlijk delen in de opbrengsten van lagere zorgkosten. Met deze preventiefondsen wordt het makkelijker voor gemeenten en zorgverzekeraars om meer integrale besluitvorming over en financiering van preventie mogelijk te maken.
Echt preventiebeleid in de zorg gaat ook over zaken buiten de zorg, zoals het voorkomen van schulden en armoede. Als iemand wakker ligt van de schulden, dan is de oplossing niet om een slaappil voor te schrijven. De overheid is afgelopen decennia te veel uitgegaan van zelfredzaamheid. Dat moet stoppen, want niet iedereen kan zelf de weg omhoog vinden. Daar is het systeem ook te moeilijk voor geworden. De overheid moet zich dus actiever hierin opstellen, mede door regelingen en ondersteuning te versimpelen.
Corona heeft het leven van jongeren op zijn kop gezet. Van de ene op de andere dag gingen scholen dicht en zaten de meeste jongeren thuis. Stappen of sporten zat er even niet in. Er is veel van de jongere generatie gevraagd. Het afgelopen kabinet heeft geïnventariseerd wat er nodig kan zijn aan landelijke en lokale maatregelen om mentale gezondheid te verbeteren. Dit proces zet het CDA de komende jaren voluit voort.
Er zijn al veel mogelijkheden om jongeren met mentale problemen te helpen. Alleen is die ondersteuning op dit moment nog veel te versnipperd. Gemeenten, GGD’en, scholen, sportverenigingen en andere maatschappelijke organisaties kunnen allemaal bijdragen in het voorkomen van mentale problemen.
Middelengebruik
Het CDA wil dat we een einde maken aan de naïeve benadering van drugs, drugshandel en ondermijnende criminaliteit. Regels en wetten moeten worden gehandhaafd. Er komt wat ons betreft een einde aan het gedoogbeleid van harddrugsbezit.
Het CDA wil zo spoedig mogelijk een rookvrije generatie. Verkooppunten van tabak moeten versneld beperkt worden tot alleen speciaalzaken. Gemeenten moeten ook kunnen sturen op het aantal speciaalzaken per wijk. Want nu zien we vaak in wijken waar men toch al minder gezond is, juist meer van deze verkooppunten. De toename in het gebruik van e-sigaretten moet daarnaast gestopt worden door de prijs hiervan fors omhoog te brengen.
Alcoholgebruik is schadelijk voor de gezondheid en leidt tot veel overlast. Jongeren ondervinden schade in hun ontwikkeling. Het CDA vindt dat ouders en de jongeren zelf eerstverantwoordelijk blijven voor het alcoholgebruik van onze jongeren. Scholen en sportverenigingen kunnen het goede voorbeeld geven door alcoholgebruik te ontmoedigen en te verbieden tijdens schoolfeesten en sportwedstrijden voor de jeugd.
Het CDA wil de legalisering van online gokken terugdraaien en komt daarvoor binnenkort met een initiatiefwet. Het CDA heeft destijds ook tegen deze legalisering gestemd, en we zien helaas dat we daarin gelijk hebben gekregen. Online reclames voor gokken moeten wat ons betreft ook aan banden worden gelegd.
Het CDA vindt dat we een einde maken aan de naïeve benadering van drugs, drugshandel en ondermijnende criminaliteit. Regels en wetten moeten worden gehandhaafd. Mensen die verslaafd zijn, helpen we uiteraard wel om van die verslaving af te komen.
Wachtlijsten & toegankelijkheid
Het CDA heeft verschillende vragen gesteld over het aantal beschikbare opleidingsplaatsen voor psychologen. Het CDA vindt dat er voldoende psychologen opgeleid moeten worden.
Het CDA vindt ook dat er een landelijk overzicht moet zijn van alle klinische ggz-bedden, inclusief alle ambulante plekken. Dus hoeveel plaatsen zijn er en hoeveel zijn er nodig.
Het CDA is een voorstander van e-health. Dus denkt ook dat in de ggz gesprekken via de computer bij kunnen dragen aan het afnemen van wachtlijsten, juist bij jongeren. En dat het kan leiden tot betere zorg omdat mensen in de eigen omgeving kunnen blijven. Bepaalde vragen op mentaal gebied kunnen prima en vaak beter via e-health. In plaats van een keer per twee weken lang contact twee keer per week kort contact kan beter helpen.
Mentale weerbaarheid ontwikkelen zou veel meer in de collectiviteit moeten worden opgepakt.
Vroegsignalering en mentale gezondheidsbevordering moeten namelijk eerder worden opgepakt. Veel mentale gezondheidsvragen komen terecht bij de ggz maar liggen qua oplossing in het sociale domein. Het CDA verwacht dat de uitwerking van het integraal zorgakkoord hieraan bijdraagt.
De zorg moet beschikbaar, betaalbaar en bereikbaar zijn. Dat betekent o.a. ook voor de ggz passende zorg wordt ingezet zodat de complexe zorg bereikbaar en beschikbaar blijft voor die mensen die dat echt nodig hebben. Daarbij kan e-health helpen om de zorg voor meer mensen beschikbaar te houden. Dat zie je bijvoorbeeld bij depressie: tijdig behandelen kan voorkomen dat mensen dieper in een depressie wegzakken. Dus moeten huisartsen en POH-ggz beter opgeleid worden om dit te herkennen. Maar wij zien natuurlijk ook dat de huisarts en POH-ggz het heel druk hebben. Daarom is het CDA een sterk voorstander van minder regeldruk voor de huisartsen en POH-ggz zodat zij meer tijd aan zorg kunnen besteden.
Op dit moment wordt het financieel ontmoedigd als zorginstellingen onderling personeel uit te wisselen. Toch kunnen deze vormen van samenwerking goed werken in de strijd tegen personeelstekorten. Daarom maken we de uitwisseling van personeel tussen zorgorganisaties en medische instellingen btw-vrij en bieden we meer ruimte voor regionale samenwerking zonder dat mededingingsregels dit belemmeren. Bij de inrichting van uitwisseling moeten medewerkers consequent betrokken zijn. Verder is het ook belangrijk dat werkgevers werken aan modern werkgeverschap met minder regeldruk en met adequate overlegstructuren.
Ambulantisering
Ambulante zorg heeft absoluut voordelen voor de cliënt ten opzichte van intramurale zorg. Soms is deze zorg te ver doorgeschoten. Er is te weinig ambulante zorg opgebouwd. Diverse zaken in de ggz komen moeilijk van de grond zoals doorzettingsmacht en samenwerking bij complexe zorgvragen. Verdere afbouw van klinische bedden ggz (dus intramurale zorg) is wat het CDA betreft onwenselijk zolang bovenstaande problemen nog niet voldoende zijn opgelost.
De uitwerking van het integraal zorgakkoord moet zorgen voor voldoende ambulante zorg aan huis. Van laagdrempelige steunpunten zoals herstel- en zelfregiecentra waar iedere inwoner, met name mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen, toegang toe heeft: gerund door vrijwilligers en ervaringsdeskundigen, ondersteund door sociaal werkers en in verbinding met ggz-professionals. Met een link/aanspreekpunt naar huisartsen. Voor de inloopvoorzieningen worden IZA investeringsmiddelen aan gemeenten toegekend en aan de voorzetting van het landelijke stimuleringsprogramma Regie in de Regio.
Voor de zorgprofessional moet de Wet verplichte ggz praktisch goed uitvoerbaar zijn. En we komen zaken tegen waardoor het voor medewerkers dubbel op registreren is of te veel registratie, maar bij de verdere wetsbehandeling moet het uitgangspunt de rechtsbescherming van de cliënt zijn.
Kwaliteit van de zorg
Het CDA onderschrijft de afspraken die in het Integraal Zorgakkoord staan opgenomen zowel over de kwaliteit van de zorg als de keuzes die cliënten moeten maken. Er staat ook expliciet opgenomen dat de huisarts bij de verwijzing beoordeelt welke aanbieders welke wachtlijsten hebben en dit samen met de patiënt meeneemt bij de keuze voor de verwijzing. De cliënt moet ook veel meer op de hoogte worden gebracht van de mogelijkheden van wachtlijstbemiddeling
Het CDA onderschrijft de afspraken die in het integraal zorgakkoord staan opgenomen. En het CDA wil dat er voldoende mensen en middelen overblijven om juist de mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen te helpen en indien nodig een intramuraal bed te kunnen bieden.
Wij stimuleren voluit de innovatie in de zorg. Nieuwe behandelingen, videoconsulten met je arts of psychiater en het gebruik van data en nieuwe technologie bieden mogelijkheden om de zorg voor patiënten te verbeteren en juist in een tijd van schaarste aan personeel kan innovatie helpen zoveel mogelijk mensen die het nodig hebben ggz-zorg te geven. Voorstander van een lerende cultuur door zorgprofessionals bijvoorbeeld kwaliteitsregistratie
Het CDA vindt dat administratieve lasten in de zorg veel harder moeten worden aangepakt. Het is te vrijblijvend. In ons verkiezingsprogramma staat specifiek dat wij de regeldruk aan willen pakken en halveren, ook in de ggz.
Het bekostigen van TOPGGZ moet meer gebeuren op basis van populatie, dus wat er nodig is voor deze zwaardere zorgvraag. Het CDA wil graag een landelijk overzicht aan welke zorg er beschikbaar is en wat er vervolgens nodig is.
Beschikbaarheid woningen
Het CDA ziet het probleem dat mensen in beschermd woonvoorzieningen wonen of in de maatschappelijke opvang en dat zij niet naar een woning kunnen verhuizen. Het CDA is blij met de aanpak en het geld dat het huidige kabinet ter beschikking heeft gesteld onder het motto “housing first”. Ook voor jongeren die uit de jeugdzorg gaan wil het CDA meer maatwerk en samenwerking zodat jongeren niet op straat terechtkomen. Ook zetten we in op meer gemengde woonconcepten voor mensen die uitstromen uit de maatschappelijke opvang en beschermd wonen en een ‘goede buur’ nodig hebben.
Ervaringsdeskundigheid
Het integraal zorgakkoord stelt ook dat ervaringsdeskundigheid maar ook lotgenotencontact belangrijk is en beschikbaar dient te zijn naast professionele hulp. Het CDA is groot voorstander van maatjes- en buddyprojecten.
(De)stigmatisering
Voor discriminatie is geen enkele plaats in onze samenleving. Uitsluiting en belediging op welke grond dan ook is een gif dat verhoudingen tussen mensen en groepen verziekt en mensen uit elkaar drijft. Het CDA is juist een partij voor solidariteit onderling. Voor gemeenschappen en daar hoort iedereen bij.
Voor het omgaan met o.a. onbegrepen en ‘verward’ gedrag zijn meerdere maatregelen en veel samenwerking nodig, bijvoorbeeld tussen politie en GGZ. Dus ambulante zorg moet worden opgebouwd en projecten als bemoeizorg, factteams etc. moeten worden versterkt. Er zijn ook veel ervaringsdeskundigen met verward gedrag die aan professionals kunnen uitleggen welke aanpak het beste werkt voor deze kwetsbare doelgroep.
Ouderen
Goede zorg voor ouderen is belangrijk en daarom wil het CDA investeren in de ouderenzorg. Bij zorg voor elkaar spelen ouderen een onmisbare rol. Ze springen bij als oppas voor de kleinkinderen, als vrijwilliger in de kerk of als mantelzorger voor hun partner. De gemeenschap zijn wij immers allemaal. De gelegenheid om voor anderen te kunnen zorgen in de wetenschap dat er voor jou gezorgd wordt als dat nodig is, is voor ons allemaal veel belangrijker dan we denken. Maar voor ouderen versterkt die wederkerigheid het gevoel dat ze betrokken blijven en gewaardeerd worden. Eenzaamheid blijft een serieus risico voor jongeren en voor ouderen die om zich heen steeds meer mensen zien wegvallen.
Arbeidsparticipatie en eigen kracht
Mensen die (tijdelijk) een extra steuntje in de rug nodig hebben op weg naar een passende baan, kunnen rekenen op ondersteuning door het talent- en werkcentrum. Daar wordt hulp geboden bij het vinden en houden van een baan. Iedereen heeft recht op begeleiding naar werk of talentontwikkeling via een deze route. Voor mensen met een arbeidsbeperking is het vaak moeilijk om een passende baan te vinden. Sociale ontwikkelbedrijven kunnen helpen bij het vinden en houden van een baan.
Om de kansen voor echt iedereen op werk te verbeteren komen we met een nieuw voorstel voor ‘basisbanen’: gewone banen bij gewone werkgevers met loonkostensubsidie op maat. Basisbanen bieden een start op de arbeidsmarkt, maar kunnen ook helpen als tussenstation bij een carrière switch.
Laagdrempelige steunpunten zoals zelfregie- en herstelorganisaties (ZHO’s) zorgen ervoor dat mensen laagdrempelig en dicht bij huis in de eigen omgeving aan herstel kunnen werken.’ In het Integraal Zorgakkoord staat opgenomen dat het huidige aanbod laagdrempelige steunpunten in Nederland – waaronder zelfregie- en herstelorganisaties – moet uitgroeien tot een landelijk dekkend netwerk. Het CDA ondersteunt deze lijn.
Bij het zoeken naar werk is het belangrijk dat iedereen de ondersteuning krijgt die het beste bij die persoon past. Daarom moeten we de verschillende re-integratieregelingen samenvoegen, vereenvoudigen en beter toegankelijk maken, die nu nog in verschillende wetten (WW, ZW, WIA, Participatiewet en Wajong-regeling) en per doelgroep geregeld zijn. Het beschikbaar stellen van passende interventies en voorzieningen tijdens werk, op weg naar werk of tijdens participatie, biedt mensen vroegtijdig een breder perspectief en werkt preventief. We willen dat mensen zich maar bij één loket hoeven te melden en dat ze één regie-/contactpersoon hebben die meezoekt naar een passende werkomgeving.